Faaliyetlerimiz

Göç Masasında “İnsan Hakları ve Geri Gönderme Merkezleri” konuşuldu

Göç Masası programında, Prof. Dr. Bekir Berat Özipek ve Araştırmacı Hilal Köroğlu TİHEK tarafından hazırlanan “İstanbul Tuzla Geri Gönderme Merkezi (GGM) Ziyaret Raporu” nu değerlendirdiler.

Programda raporun hazırlanması ve Tuzla GGM ile ilgili tespitler şöyle:

TİHEK raporu önemli. 1 yıl önce hazırlandı. Bizzat hazırlanmasının içinde yer aldım. Tuzla GGM’ye habersiz yapılan bir ziyaret sonunda rapor hazırlandı.

Gözlemlerim rapora yansıdı. Kamu kurumlarının sivil bakış açısı ile denetlenmesi, demokratik devletlerde önemli. Türkiye’de bu açıdan önemli bir adım atılmış oldu. Bir devlet kurumunun (TİHEK) bunu gerçekleştirmesi önemli.

Farklı perspektiflerden aynı olguya baktık, bu da rapora yansıdı.

Tuzla GGM 800 kişilik, ama 1300 kişi vardı. Kapasitesinin üstünde insan sayısı önemli bir şikayet. Bunun bir sebebi de GGM’lerde olmaması gerekenler, mesela uluslararası öğrenciler burada bulunuyor.

Buradaki insanlar, kötü koşullarda idiler. Bir kısım insana işkence yapıldığı iddiası vardı. Zorla geri dönüş belgesi imzalatıldığı iddiaları vardı. Ziyaretimizde bunların gerçek olduğunu gördük. Rapora da yazdık.

Soğuk havada yerde oturan insanlar gördük, transfer için bekletiliyorlardı. Bize gönüllü oldukları söylendi, ama bu hayatın olağan akışına aykırıydı.

İnsanlara şiddet uygulandığı söylenen bir oda vardı, girişine tadilatta yazısı asılmıştı. Giyinme odası olduğu iddia edildi, ama bunu kabul edilemez bulduk. Çünkü içeriye kamera koymuyorlardı.

Hijyen kötüydü. Kişi sayısı çok fazlaydı, kalan kişilere çarşaf verilmediği söyleniyordu, odalardaki kötü kokular, kalanların şikayetlerinin haklı olduğunu gösterdi.

GGM’lerdeki bireyler sanık veya suçlu değiller, ama koşulları hapishanelerden daha kötü. O yüzden hapishane koşullarının sağlanmasını istiyoruz diyenler vardı. Burada bulunduklarını ailelerine haber veremeyen kişiler vardı. Pek çok uluslararası öğrenci vardı, üniversitesinin haberi yoktu.

İnsanlar “süpürme operasyonları” ile buraya getirilmiş olabiliyorlar. Ya da evrakları eksik olduğu için getirilmiş olabiliyorlar. Her ne ise burada insan onuruna yakışır şekilde tutulmaları gerekir.

En önemli sorun adaletin sağlanması. Avukatlar görüşmelerde çok zorluk çekiyorlar. Bütün günlerini kaybediyorlar, zaten yeri uzak. Adalete erişim konusunda daha etkili çözüm için önerilerimiz raporda var.

GGM’ler burada bulunan insanlar için Türkiye’yi son defa gördükleri yer olabiliyor, buradaki intibaları çok önemli.

Bu tür gözlemler, habersiz ziyaretler daha fazla yapılmalı, bunun için alan açılmalı. Yapılan şikayetleri kötü niyetli olarak ele almamak lazım. İdare sorunları çözebilmeli. Raporu objektif olarak hazırladık. Mesela sıcak suya erişim vardı, yazdık.

Özellikle gönüllü geri dönüş belgesi imzalatılması hukuken geçerli değil. İnsanların evlerinden veya sokaktan zorla alınarak buraya getirilmesinden sonra, burada gönüllü geri dönüş belgesini kendi istekleri ile imzalamaları hayatın olağan akışına uygun değil. Bu sorunun çözülmesi çok önemli.

https://twitter.com/raporbulteni/status/1787491901605560820